Nişanın Bozulmasının Sonuçları
Nişanın bozulmasının sonuçları TMK. m.120-123 hükmüyle düzenleme konusu yapılmıştır.
Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse , nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.
Buna karşılık nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflarından birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf , diğerine koşulları bulunduğu takdirde uygun bir maddi tazminat vermekle yükümlüdür.
Nişanın bozulması yönünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
1.Maddi Tazminat (TMK m. 120)
Nişanın bozulması durumunda aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi durumunda maddi tazminat istenebilir;
a.Geçerli Nişanlılık Bulunmalıdır
Maddi tazminat istenebilmesi için geçerli nişanlılık ilişkisinin bulunması gerekir. Evlenme vaadi olmadan birlikte yaşayan, flört eden, sevgili gibi davranan, aynı evi paylaşan, hayat ortaklığı sürdüren, serbest yaşayan kadın ve erkeğin bu birliktelikleri haklı bir sebep olmaksızın veya taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde birbirlerinden TMK m. 120 hükmüne göre maddi tazminat isteyebilmeleri mümkün değildir.
b.Nişan Bozulmuş Olmalıdır
Maddi tazminat istenebilmesi için geçerli şekilde kurulmuş olan nişanlılığın bozulmuş olması gereklidir. Nişanın bozulması haklı bir sebep olmaksızın gerçekleşebileceği gibi taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple de bozulabilir. Nişanlılık bozma dışında kalan nedenlerle sona ermişse maddi tazminat istenemez.
Maddi tazminat istenebilmesi için nişan haklı bir sebep olmaksızın bozulmuş olmalıdır.
Nişanın herhangi bir sebep gösterilmeden bozulması durumunda da nişan haklı bir sebep olmadan bozulmuş sayılarak aynı hukuki sonuçları doğurur.
c.Zarar Bulunmalıdır
Nişanın bozulması durumunda maddi tazminat istenebilmesi için davacının zarara uğramış olması gerekir. Davacının nişanın bozulmasında zarardan söz edebilmek için aşağıdaki hallerin bulunması yeterlidir;
- Katlandığı maddi fedakarlık olmalıdır
- Evlenme amacıyla yapılan harcama olmalıdır
- Nişan giderleri bulunmalıdır
- Dürüstlük kuralına uygun davranılmış olmalıdır
d.Uygun Tazminat Verilmelidir
Davacı yanın isteyeceği tazminat menfi zararın karşılanmasıdır Başka bir anlatımla nişanlanma olmasaydı uğranılmayacak olan parasal zarar istenebilir. Maddi tazminat isteminde davacı zarar kalemlerini ayrı ayrı göstererek istek miktarlarını da açıklamalıdır.
2.Manevi Tazminat
TMK m.121 hükmüne göre nişanın bozulması nedeniyle manevi tazminat düzenleme konusu yapılmıştır Buna göre nişanın bozulması nedeniyle kişilik hakları saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat isteyebilir. Nişanın bozulması durumunda aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi durumunda manevi tazminat istenebilir;
- Geçerli nişanlılık bulunmalıdır
- Nişan bozulmuş olmalıdır
- Kişilik hakkı saldırıya uğramalıdır
- Saldırı hukuka aykırı olmalıdır
- Davalı kusurlu olmalıdır
- Uygun tazminat verilmelidir
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme
Nişanın bozulmasına ilişkin maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin açılan davalarda görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Nişanın bozulması durumunda açılacak olan maddi ve manevi tazminat davasında yetkili mahkeme genel hükümlere göre belirlenir.
4. Zamanaşımı
Maddi ve manevi tazminat davası, nişanın bozulmasından itibaren bir yıl içinde açılmalıdır Bu süre içinde açılmadığı takdirde zamanaşımına uğrar.
Nişanlılığın sona ermesinden doğan bütün dava haklarında zamanaşımı süresi sona erme tarihinden başlar. Nişanlılığın sona ermesini daha sonra öğrenmiş olmak sonucu değiştirmez.